Grecja jednoznacznie kojarzy nam się ze światem przedchrześcijańskim. Greccy bogowie i boginie, herosi, tytani i inne nadludzkie stworzenia były nierozerwalnie związane ze starożytnymi wierzeniami i kulturą, która wpłynęła na rozwój całej Europy. Warto jednak pamiętać, że Grecja, a zwłaszcza jej stolica, były ważnym ośrodkiem religii chrześcijańskiej.
Na Półwyspie Bałkańskim nauczali najważniejsi święci i to tam wznoszono świątynie, które zachwycają po dziś dzień. Jakie miejsca powinien odwiedzić każdy pielgrzym szukający źródeł chrześcijaństwa? Wyrusz z nami na wirtualną wycieczkę i spójrz na Ateny z zupełnie innej perspektywy!
Zanim zaczniemy przemierzać Ateny szlakiem największych świętych, warto poznać kilka najważniejszych informacji geograficznych. Ateny, czyli stolica Grecji, to dziesiąty pod względem wielkości zespół miejski w Unii Europejskiej. Ateny wywarły ogromny wpływ na rozwój zachodniej cywilizacji. To właśnie one są kolebką antycznego świata, którego zabytki zachowały się w doskonałym stanie do dzisiaj. Na przełomie IV i V wieku p.n.e. Ateny były centrum intelektualnym ówczesnego świata, a także jednym z najważniejszych miast-państw pod względem politycznym i kulturalnym. Myśliciele i politycy greccy stworzyli wzorcowy ustrój polityczny, a filozofowie tacy jak Sokrates, Platon i Arystoteles rozwijali teorie, które zdeterminowały europejską myśl filozoficzną.
Ateny są położone w regionie Attyka (w południowo-wschodniej części kraju), nad Morzem Egejskim. Otaczają je góry – Ymettos, Parnitha i Pendeli. Miasto, w którym nowoczesność spotyka się z przeszłością, rozciąga się na powierzchni 412 km kwadratowych. Aglomeracja (tak zwane Wielkie Ateny) jest domem dla blisko 4 milionów Greków. Historia Aten kształtowała rozwój wielu ważnych sfer – polityki, sztuki, architektury, sportu i religii. W greckiej stolicy, dzięki Klejstenesowi, narodziła się demokracja.
Ateny – znaczenie dla chrześcijan
Społeczność współczesnych Aten jest zróżnicowana religijnie. Największą grupę chrześcijan stanowią wyznawcy Greckiego Kościoła Prawosławnego. Katolicy, razem z różnymi wyznaniami protestanckimi, znajdują się w mniejszości. Mimo obecnej sytuacji, Ateny wciąż pozostają ważnym ośrodkiem wiary katolików. Liczne pielgrzymki przybywają do stolicy Grecji, aby zagłębiać się w historię chrześcijaństwa. Na Półwyspie Bałkańskim działali pierwsi apostołowie, a przede wszystkim św. Paweł (nie znajdował się wśród 12 uczniów Jezusa, ale został włączony do ich grupy jako „apostoł narodów”). Pobyt i nauczanie św. Pawła w Atenach i innych miastach Półwyspu Bałkańskiego wspomniany jest w Dziejach Apostolskich. Ponadto większość swoich listów święty adresował do mieszkańców Grecji, na przykład Koryntu, Efezu czy Galacji.
Pielgrzymka śladami św. Pawła z Tarsu
Jak wcześniej wspomnieliśmy, większość pielgrzymów odwiedzających Ateny i ich okolice podąża śladami św. Pawła z Tarsu – Żyda i faryzeusza, który przed swoim nawróceniem prześladował chrześcijan. Św. Paweł urodził się jako Szaweł w Tarsie na terenie dzisiejszej Turcji. O jego życiu sprzed nawrócenia wiadomo stosunkowo niewiele. Najwięcej informacji o losach świętego dostarcza Ewangelia, a przede wszystkim Dzieje Apostolskie oraz listy napisane przez samego Pawła.
Około 50 wieku n.e. św. Paweł udał się w podróż po terenach wokół Morza Śródziemnego, aby głosić Słowo Boże. Jednym z kluczowych przystanków na jego trasie były właśnie Ateny. O pobycie męczennika w greckiej stolicy możemy przeczytać w Dziejach Apostolskich (Dz, 17, 16-34). Jego działalność wywarła ogromny wpływ na rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa na obszarach zdominowanych przez pogańskie wierzenia.
Najbardziej znanym wystąpieniem św. Pawła przed ateńską społecznością jest kazanie na Areopagu – wzgórzu leżący na zachód od Akropolu. W miejscu, w którym spotykali się myśliciele i ich zwolennicy, posłannik krzewiący myśl Jezusa podjął próbę dialogu między filozofią grecką a wczesnym chrześcijaństwem. Słowa św. Pawła wywołały lawinę skrajnych emocji. Niektórzy ateńczycy, natchnieni słowami i nową wizją świata, zdecydowali się przyłączyć do chrześcijan. Jedną z osób, która zmieniła swoje podglądy pod wpływem wystąpienia na Areopagu, jest Dionizy Areopagita – filozof, który został pierwszym biskupem Aten.
Dualizm Platona a teologia chrześcijańska
Filozofia grecka, choć odległa od tradycji chrześcijańskiej, w istocie położyła fundamenty pod rozważania wielu świętych. Wpływy myśli greckiej najwyraźniej uwidaczniają się w nauczaniu dwóch ojców Kościoła – św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu. W rozprawach i pracach wybitni filozofowie chrześcijańscy nawiązywali do dualizmu Platona – konstrukcji filozoficznej, według której człowiek jest złożony z dwóch różnych bytów: nieśmiertelnej duszy oraz śmiertelnego ciała. Dialog między starożytną myślą grecką a chrześcijańskim poszukiwaniem prawdy przyczynił się do rozwinięcia podstaw chrześcijańskiej doktryny: koncepcji Boga, natury człowieka oraz etyki.
Platon wywarł ogromny wpływ na politykę, duchowość, edukację i naukę. Grecki filozof pochodzący z Aten sformułował podstawy idealizmu i racjonalizmu, teorię idei oraz metodę dialektyczną. Jedną z najsłynniejszych koncepcji platońskich jest metafora jaskini zawarta w dziele „Państwo”. Według założeń platońskiego dualizmu ontologicznego świat zmysłowy, który bezrefleksyjnie postrzegamy na co dzień, to tylko niedoskonałe odbicie świata idei – jedynego prawdziwego bytu. Wiedza i zrozumienie rzeczywistości pochodzą nie z doznań zmysłowych, ale z rozumu i kontemplacji idei. Metafora ta obrazuje drogę ludzkiego umysłu od ignorancji do oświecenia, czyli od iluzji do prawdy.
Chrześcijańskie Ateny: schyłek antyku i wczesne średniowiecze
Z biegiem lat pozycja chrześcijaństwa zaczęła być w Europie coraz mocniejsza. Po „sukcesie” nowej religii w cesarstwie rzymskim nauka spadkobierców Jezusa zaczęła coraz mocniej zmieniać pejzaż religijny całego imperium greckiego, w tym również Aten. Przypieczętowaniem wielkich zmian było objęcie władzy przez Konstantyna I Wielkiego – pierwszego cesarza, który przeszedł na chrześcijaństwo. Jego panowanie położyło kres prześladowaniom chrześcijan zainicjowanym przez Dioklecjana i Galeriusza. W 313 roku Konstantyn I Wielki wydał jeden z najważniejszych dokumentów w swojej karierze: edykt mediolański dający swobodę religijną wyznawcom Chrystusa.
Nagłe zwiększenie liczby wyznawców nowej religii oznaczało konieczność tworzenia nowych miejsc kultu. Pogańskie świątynie były masowo przekształcane na miejsce modlitw chrześcijan. Taki los spotkał jedną z ikonicznych budowli – Partenon. Ateńska świątynia została zniszczona na skutek pożaru. Odbudowana i przystosowana do potrzeb chrześcijan od około roku 600 pełniła funkcję kościoła. W 1205 roku świątynia została poświęcona swojej nowej patronce – Świętej Matce Aten.
Zwycięstwo nad pogańską filozofią
Symbolem zmian, które zaszły w strukturach kraju i świadomości społeczeństwa, był upadek Akademii Platońskiej. Najważniejsza ze starożytnych szkół filozoficznych została zamknięta przez Justyniana – cesarza bizantyńskiego i świętego Kościoła prawosławnego. Władca widział w szkole zagrożenie dla nowej, wzrastającej doktryny. Zamknięcie akademii przypieczętowało zwycięstwo chrześcijaństwa nad pogańską filozofią grecką, choć uczeni w nowym nurcie otwarcie czerpali z dorobku swoich poprzedników.
Co powinno znaleźć się w programie wycieczki do Aten?
Wycieczka do Aten to fascynująca podróż do świata, którego już nie ma. Wielka historia, która zmieniła oblicze Kościoła i ukształtowała współczesną Europę, zaklęta jest w zabytkach i ruinach pamiętających antyczne czasy. W harmonogramie pielgrzymki do Aten nie może zabraknąć wizyty w ikonicznych miejscach, takich jak:
- Akropol,
- Partenon,
- Agora,
- Stadion Panatenajski,
- Narodowe Muzeum Archeologiczne
- Świątynia Zeusa Olimpijskiego,
- Łuk Hadriana,
- Plaka.
Grecja – inne miejsca, które powinien odwiedzić każdy chrześcijanin
Ateny to jedynie niewielka cząstka różnorodnej Grecji. Będąc na Półwyspie Bałkańskim, warto poświęcić czas na zwiedzenie miast i obiektów, które mają szczególne znaczenie w chrześcijańskim świecie. Jakie punkty warto uwzględnić w pielgrzymce do słonecznej Grecji? Oto jedynie kilka przykładów:
- Korynt – miejsce ściśle związane z działalnością św. Pawła;
- Meteory – cud natury znajdujący się w środkowej części Grecji na równinie tesalskiej. Imponujące dzieło stworzone we współpracy człowieka z Matką Naturą. Pod tą nazwą kryją się wysokie, monumentalne formacje skalne, na których szczycie wybudowano klasztory. Historia wykutych w skałach budynków sięga jeszcze XIV wieku. Obiekt jest wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO;
- Filippi – kolonia rzymska, miejsce pierwszego chrztu chrześcijańskiego w Europie. Nad rzeką Gangites św. Paweł udzielił chrztu grupie żydowskich kobiet, w tym św. Lidii. W tym miejscu powstała pierwsza wspólnota Kościoła w Europie. Z biegiem lat niewielkie Filippi stało się prężnym ośrodkiem religijnym z czterema pięknymi, monumentalnymi bazylikami i siedzibą biskupa;
- Saloniki – drugie pod względem wielkości miasto w Grecji. Największymi atrakcjami miasta są bazylika Agia Sofia, Rotunda, kościół św. Demetriusza (największy tego typu budynek w kraju) oraz Łuk Galeriusza;
- Wergina – stanowisko archeologiczne wpisane na listę UNESCO. Turyści przybywający do spokojnej miejscowości mogą podziwiać dobrze zachowane ruiny starożytnego Ajgaj, czyli najstarszej stolicy starożytnej Macedonii;
- Delfy – słynne stanowisko archeologiczne w Grecji Środkowej. W Delfach znajdują się ruiny starożytnego sanktuarium poświęconego Apollinowi. Najważniejszym punktem stanowiska jest wyrocznia delficka.
Pielgrzymka do Aten – modlitwa i wypoczynek w rytmie siga siga
Chęć poznania dziejów świętych i modlitwa w przepięknych kościołach z bogatą historią to nie jedyne powody, które przyciągają do Grecji tłumy pielgrzymów. Słoneczna pogoda, lekka i zdrowa kuchnia oraz wyjątkowe, serdeczne i pogodne usposobienie Greków stwarzają wymarzone warunki do wypoczynku. Greckie plaże oblewane przez lazurową wodę są uznawane za najpiękniejsze w całej Europie. Możesz mieć pewność: wieczoru spędzonego w greckiej tawernie wypełnionej gwarem i skoczną muzyką do późnych godzin nie zapomnisz do końca życia!
Misja Travel – wycieczki dla każdego
Pielgrzymki organizowane przez Misja Travel łączą w sobie modlitwę i kontemplację z wypoczynkiem i rozrywką. Dbamy o to, aby program pielgrzymek i wycieczek był dopasowany do możliwości każdego uczestnika, bez względu na wiek czy stopień sprawności. Bariera językowa czy lęk przed formalnościami powstrzymuje Cię przed realizacją marzenia o wielkiej podróży? Bez obaw – wszystkie kwestie organizacyjne spoczywają na naszych barkach! Każda wyprawa jest dopięta na ostatni guzik. Zapewniamy wygodną podróż samolotem (w niektórych przypadkach również autokarem), transfer na miejscu, zakwaterowanie w obiektach o satysfakcjonującym standardzie, wyżywienie (zgodnie z programem) oraz moc atrakcji. Każdy uczestnik jest objętym kompleksowym ubezpieczeniem. Jakość naszych usług potwierdzają specjalistyczne certyfikaty, między innymi Dbamy o to, aby program wyprawy był różnorodny i interesujący dla każdego uczestnika. Zapewniamy czas na odpoczynek i eksplorację miasta w swoim własnym tempie. Grupa wyruszająca z Polski jest otoczona opieką pilotów i przewodnika duchowego (najczęściej księdza). Pielgrzymowanie w dużej grupie osób wyznających podobne wartości ma niezwykły urok – wspólna modlitwa i kontemplacja dodają siły i zapewniają ogrom wzruszeń.
Naszą siłą jest zamiłowanie do podróży. Już od ponad 15 lat realizujemy setki autorskich wyjazdów rocznie. Dołącz do naszego klubu składającego się z 80 000 zadowolonych klientów i przekonaj się, że świat stoi przed Tobą otworem!
