Piramidy w Meksyku od wieków inspirują podróżników i nasuwają na myśl wiele pytań, które pozostają bez odpowiedzi. Wycieczka po Mezoameryce to doskonała okazja, aby zagłębić się w świat, któremu kres położyli Europejczycy kolonizujący zamorskie tereny. Planujesz wyprawę na półwysep Jukatan?
Zanim wyruszysz w podróż po fascynujących ziemiach Ameryki, poznaj historię piramid wznoszonych przez Azteków i Majów – rdzenną ludność zamieszkującą Amerykę Środkową i Południową w erze prekolumbijskiej. Jaką funkcję pełniły azteckie piramidy? Jakie budowle warto uwzględnić w planie wycieczki po Meksyku? Sprawdź!
W 1492 roku Krzysztof Kolumb, po ponad dwumiesięcznym rejsie, dobił do brzegu wyspy Guanahani. Pojawienie się Europejczyków na amerykańskich ziemiach otworzyło zupełnie nowy rozdział w historii ludzkości Starego i Nowego Kontynentu.
Mezoameryka (nazwa określająca region rozciągający się od Meksyku po Przesmyk Panamski, teren zamieszkiwany przez członków wielkich cywilizacji, przede wszystkim Olmeków, Inków, Majów, Azteków i inne ludy Nahua) była domem dla plemion, które rozwijały się własnym, często niezrozumiałym dla Europejczyków torem. Każda z kultur prekolumbijskich wywarła znaczący wpływ na rozwój całego kontynentu, jednak największe zasługi przypisywane są Majom, Aztekom i Inkom. Każdy z ludów miał swoje odrębne wierzenia, język i zwyczaje, jednak badacze zaobserwowali u nich wiele wspólnych cech:
- podobny sposób uprawy ziemi: efektywne nawadnianie, uprawa tych samych roślin (kukurydzy, odmian dyniowatych i fasoli), tworzenie pływających ogrodów na jeziorach,
pismo hieroglificzne i obrazkowe,
precyzyjny kalendarz,
wierzenia: wiara w życie po śmierci i trudną wędrówkę w zaświaty,
składanie rytualnych ofiar z ludzi,
budowanie domów z podziemnymi piecami i łaźniami parowymi,
budowanie kamiennych dróg,
Ullamaliztli – rytualna gra w piłkę.
Majów, Azteków i Inków łączył jeszcze jeden wspólny mianownik: wznoszenie schodkowych piramid (niektóre z nich przetrwały po dziś dzień). Najsłynniejsze piramidy w Meksyku są celem wycieczek turystów i badaczy z całego świata. Co ciekawe, na terenie samego Meksyku wyodrębniamy aż 29 000 stref archeologicznych.
Wybór spośród ogromu obiektów nie jest prosty. Nie wiesz, jak zaplanować wycieczkę po Jukatanie, aby nie ominąć godnych uwagi miejsc? Oto najpopularniejsze piramidy Azteków i Majów, które powinien zwiedzić każdy, kto spędza wakacje w Meksyku.
Jeśli mielibyśmy wskazać najpopularniejsze miasto prekolumbijskie, które zachowało się w dobrym stanie po dziś dzień, bez wahania wybralibyśmy Chichén Itzá. Ta jedna z największych atrakcji turystyczny Jukatanu znajduje się około 200 km od popularnego kurortu Cancún. W 1988 roku Chichén Itzá zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Od 2007 roku figuruje ono na liście siedmiu nowych cudów świata.
Historia miasta wciąż nie jest dokładnie znana. Chichén Itzá zostało założone między IV–VI wiekiem, jednak jego rozkwit nastąpił znacznie później, bo w X–XI w. Od XIII wieku populacja miasta powoli się zmniejszała. Negatywne zmiany miały swój finał w XV wieku, kiedy Chichén Itzá zostało całkiem opuszczone i upadło – społeczność nie doczekała przyjazdu Hiszpanów. Przyczyny upadku plemienia nie są znane. Uważa się, że przyczyniła się do tego zmiana stylu życia z rolniczego na militarny oraz trudne warunki pogodowe. Niszczejące budowle odzyskały życie dopiero w XIX wieku, kiedy zostały odkryte przez podróżników: pochodzącego z Irlandii architekta Fredericka Catherwooda oraz prawnika z New Jersey Johna Lloyda Stephensa.
Wizyta w Chichén Itzá to fascynująca lekcja historii. Znajdziesz tam obiekty pozwalające od podszewki poznać zwyczaje, architekturę i wierzenia Majów: imponujące piramidy, boisko do obrzędowej gry w pelotę (Majowie organizowali prawdziwe igrzyska śmierci!), piękną cenotę (głęboką, okrągłą studnię krasową) oraz Ołtarz Czaszek.
Najsłynniejsze piramidy Majów znajdujące się na terenie Chichén Itzá to:
Piramida Kukulkana (Pierzastego Węża) – główny obiekt znajdujący się w centralnym miejscu kompleksu. Często jest określany Zamkiem (El Castillo). Wysokość ściętej od góry piramidy stożkowej ma 30 m, a długość kwadratowej podstawy wynosi 55 m. Konstrukcja piramidy Majów udowadnia, że ludzie żyjący w tamtym okresie, choć nie dysponowali zaawansowanym technologicznie sprzętem, opanowali do perfekcji astronomię, matematykę i geometrię. Żaden element projektu nie był przypadkowy. Konstrukcja wznosiła się na 9 pięter podzielonych na 365 schodów, które symbolizowały liczbę dni w roku. Na szczyt piramidy można dostać się z czterech stron. Ostatni, 365 stopień jest wejściem do świątyni. Pełny majestat El Castillo ukazuje się turystom podczas jesiennej i wiosennej równonocy. Obserwujemy wtedy niecodzienne zjawisko optyczne: na schodach pojawia się świetlisty wąż pełzający w kierunku szczytu. Figura Pierzastego Węża była dla miejscowych szczególnie ważna – był on jednym z najważniejszych majańskich i tolteckich bogów. Widowisko jest spektakularne!;
El Caracol (Ślimak) – skąd charakterystyczna nazwa piramidy? Wewnątrz kamiennej budowli znajdują się kręte schody przypominające ślimaka. Na stosunkowo niskiej piramidzie składającej się z dwóch tarasów znajdują się ruiny kopuły, która pełniła funkcję obserwatorium astronomicznego;
Grobowiec Kapłana – obiekt położony w południowej części kompleksu. Pełnił funkcję grobowca, w którym spoczęła ważna dla społeczności osoba, najprawdopodobniej kapłan;
La Iglesia – niewielka, ale niezwykle dekoracyjna świątynia;
Templo de los Guerreros (Świątynia Wojowników) – wyjątkowa piramida udekorowana rzeźbami postaci zwanymi Chac Mool, wsparta na kolumnach w kształcie Pierzastych Węży i wojowników. Na jej szczycie znajduje się ołtarz, przy którym odbywały się ceremonie sakralne. W wyglądzie piramidy są wyraźnie widoczne wpływy sztuki Tolteków.
Pamiętaj o tym, że Chichén Itzá każdego dnia odwiedza około 8 tysięcy turystów. Jeśli chcesz uniknąć tłumów, zaplanuj wyprawę z wyprzedzeniem. Na miejsce najlepiej dojechać wcześnie rano, chwilę przed otwarciem. Obiekt jest dostępny przez 365 dni w roku. Wstęp dla przyjezdnych z obcych krajów kosztuje około 533 peso. Przed wejściem do kompleksu na turystów czekają sprzedawcy pamiątek.
Tulum – majańska twierdza przy morzu
Z Chichén Itzá przenosimy się do Tulum – turystycznej miejscowości słynącej z pięknych plaż i stanowiska architektonicznego położonego w malowniczej scenerii. Nad brzegiem Morza Karaibskiego, wśród pięknych formacji skalnych i gęstej dżungli, znajdują się dobrze zachowane ruiny miasta Majów. Największe obiekty pochodzą z XIII–XV wieku, jednak pierwsze piramidy kompleksu powstały znacznie wcześniej, już około VI wieku.
Tulum, nazywane przez współczesną sobie ludność Zamá („poranek” lub „wschód słońca”), odgrywało istotną rolę w życiu prężnie rozwijającej się cywilizacji. Stanowiło ważny ośrodek handlowy oraz ceremonialny. Kompleks meksykańskich Piramid w Tulum składał się z 60 budynków. Na szczególną uwagę zasługuje El Castillo – wieża strażnicza górująca nad kompleksem. Położona na wysokim klifie budowla miała chronić społeczność. Pełniła funkcje centrum religijnego.
Piramidy Majów w Tulum, ze względu na swoje wyjątkowe umiejscowienie, cieszą się ogromną popularnością wśród turystów odwiedzających Meksyk. W 2021 roku zwiedziło je ponad milion osób ze wszystkich zakątków świata. Zadbane kamienne świątynie umiejscowione na klifie otoczonym wodą często pojawiają się na pocztówkach, kadrach i obrazach meksykańskich artystów. Tulum to idealne miejsce dla osób pragnących wypocząć na półwyspie Jukatan. Rozbudowana baza noclegowa, liczne restauracje i szerokie plaże z białym piaskiem i krystaliczną wodą stwarzają wymarzone warunki do relaksu.
Calakmul – piramidy Majów wzniesione z rozmachem
Jesteś spragniony mocnych wrażeń? Zapraszamy do Calakmul! Świątynie położone w meksykańskim stanie Campeche obrazują potęgę prekolumbijskiej cywilizacji. To miasto-państwo dominowało nad innymi osadami zarówno pod względem powierzchni, jak i populacji. Położony w trudno dostępnym miejscu (wśród gęstych zarośli lasu deszczowego) kompleks został odkryty dopiero w I połowie XX wieku przez amerykańskiego botanika Cyrusa Longwortha Lundella. Badacz przywrócił do życia jeden z największych skarbów dawnego, upadłego świata.
Najstarsze budowle odkryte w Calakmul zostały wzniesione między 1000 a 400 wiekiem p.n.e. Rozmieszczenie i układ budowli wiele mówi o zwyczajach ówczesnych ludów. W projekcie są wyraźnie widoczne strefy świadczące o podziale społeczności na dwie grupy: bogatą arystokrację i biedniejsze pospólstwo. Kompleks pałacowy i nietrwałe domy oddziela od siebie 6-metrowy mur. W sercu kompleksu znajduje się dziedziniec, czyli Wielki Plac, na którym mogło zgromadzić się nawet 20 tysięcy osób. Na placu i wokół niego znajdowały się ołtarze, obiekty polityczne i administracyjne. Liczne malowidła naścienne pozwoliły badaczom określić, jak wyglądało codzienne życie Majów.
Piramidy i inne znaleziska są rozsiane po terenie o powierzchni 70 km². Największymi i najbardziej charakterystycznymi obiektami kompleksu są monumentalne piramidy: Budowla II kryjąca 10 grobowców oraz nieco mniejsza Budowla I. 45-metrowa Budowla II to najwyższa piramida Majów na całym półwyspie Jukatan.
Piramidy Azteków – Templo Mayor
Śladów azteckiej cywilizacji nie trzeba szukać wśród gęstej dżungli i wysokich klifów. Najpiękniejszą pamiątkę prekolumbijskich ludów znajdziesz w sercu meksykańskiej stolicy. Templo Mayor było centralnym punktem azteckiego miasta Tenochtitlan, które dało fundamenty nowoczesnemu Mexico City. Historie opowiadane przez przewodników mogą wywołać dreszcze. Piramida Azteków pełniła funkcję rytualną. Na kamiennych ołtarzach składano bogom krwawe ofiary z ludzi. Pojmani nieszczęśnicy pozbawiani byli serc. Ich czaszki zdobiły później wejście do świątyni.
Azteckie miasto Tenochtitlan zostało przekształcone przez konkwistadorów. Nowa zabudowa zdominowała świątynie, które z czasem popadły w ruinę. Azteckie artefakty zostały odkryte w tym miejscu dopiero w 1978 roku.
Piramidy w Teotihuacan – „miejsce, w którym zrodzili się bogowie”
Imponujący kompleks z unikatową Piramidą Słońca był dla Azteków świętym miejscem. Największa i najsłynniejsza budowla w kompleksie, Piramida Słońca, została wzniesiona w 100 roku n. e. Majestatyczna świątynia jest jedną z największych piramid na świecie. Aby ją wybudować, potrzebna była tytaniczna praca i ogromna ilość materiałów. Archeolodzy stwierdzili, że budowniczy wykorzystali 765 tys. metrów sześciennych kamienia, w tym tezontle, czyli porowatą skałę wulkaniczną. Przeznaczenie Piramidy Słońca do dzisiaj pozostaje zagadką dla historyków i antropologów.
Piramidy w Teotihuacan i stolicę Meksyku dzieli zaledwie 48 km. Będąc w Mexico City, warto znaleźć czas na wycieczkę do azteckiego kompleksu. Co ważne, miasto figuruje na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Największa piramida świata – Tlachihualtepetl
Pod względem wielkości Piramida Słońca ustępuje innej azteckiej budowli – piramidzie w Choula. Podstawę konstrukcji stanowi czworobok o powierzchni 10 hektarów. Kubatura obiektu jest trzykrotnie większa niż słynnej piramidy Cheopsa.
Świątynia ku czci Quetzalcoatla, czyli Pierzastego Węża, powstawała stopniowo od III wieku p.n.e. do IX wieku n.e. Kiedy w 1519 roku do miejscowości dotarli konkwistadorzy, piramida była gęsto porośnięta roślinnością. Na nietypowym wzgórzu kolonizatorzy wybudowali chrześcijański kościół. Tajemnica kryjąca się przez setki lat pod ziemią została odkryta w latach 30. ubiegłego wieku. Zwiedzanie największej piramidy świata to nie lada atrakcja. Dla turystów udostępniono system korytarzy znajdujących się wewnątrz obiektu.
SPRAWDŹ NASZE WYJAZDY DO MEKSYKU
Promocyjne terminy
